معرفی کتاب تاریخ کاغذ در ایران

ویلم فلور، زاده ۱۹۴۲ کارشناس انرژی و پژوهنده تاریخ اهل هلند است. او تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه اوترخت و دانشگاه لیدن در رشته‌های اقتصاد توسعه‌یافته و جامعه‌شناسی غیرغربی و اسلام‌شناسی انجام داد و زبان‌های فارسی و عربی را آموخت. او در سال ۱۹۷۱ مدرک دکترایش را در دانشگاه لیدن گرفت.

درباره کتاب تاریخ کاغذ در ایران

کتاب «تاریخ کاغذ در ایران» یک اثر پژوهشی ارزشمند در زمینه‌ی تاریخ تولید و استفاده از کاغذ در ایران است که توسط ویلم فلور، ایران‌شناس و مورخ هلندی نوشته شده‌است. کتاب به بررسی جامع و دقیق تاریخچه کاغذسازی در ایران پرداخته است. این کتاب در سی‌وچهار فصل همراه با تصاویر و نقاشی‌هایی که بیانگر تاریخ کاغذ در ایران است نگاشته شده است. یکی از ویژگی های منحصربه‌فرد این اثر، روش تحقیق عمیق و مستند نویسنده در استفاده از منابع اصیل و معتبر فارسی، عربی و اروپایی است. فلور با مراجعه به اسناد و منابع تاریخی متعدد در کتابخانه ها و موزه های مختلف، توانسته است تصویری دقیق و جزئی از تاریخ کاغذسازی در ایران از آغاز تا دوران قاجار را ترسیم کند.در این کتاب، مباحثی چون معرفی صنعت کاغذسازی به ایران در دوران اسلامی، انواع کاغذهای تولیدی در مناطق مختلف، روش‌های ساخت و مواداولیه‌ی مورداستفاده، نقش کاغذ در گسترش علم و فرهنگ، و حتی نظرات سیاحان و گردشگران خارجی در رابطه با کاغذ مورد بررسی قرار گرفته است. فلور در کتاب خود به رونق صنعت کاغذسازی در دوره‌های مختلف تاریخ ایران از جمله دوران سلجوقیان، ایلخانیان، صفویه و قاجار اشاره می کند و نشان می‌دهد که چگونه مراکز تولید کاغذ در شهرهایی مانند اصفهان، شیراز، کاشان، یزد و مشهد شکل گرفته و توسعه یافته‌اند. نکته جالب توجه دیگر در این کتاب، بررسی ویلم فلور در مورد تاثیر متقابل صنعت کاغذسازی ایرانی بر سایر مناطق جهان است. او نشان می‌دهد که چگونه روش‌های ایرانی تولید کاغذ به کشورهای همسایه از جمله هند، آسیای میانه و حتی اروپا راه یافته و تاثیراتی بر جای گذاشته است. علاوه بر این، فلور در بخش‌هایی از کتاب به معرفی اسناد و نسخ خطی کهن که بر روی کاغذهای ایرانی نوشته شده‌اند، می پردازد و اهمیت این صنعت را در حفظ میراث فرهنگی و علمی ایران برجسته می‌کند.
در مجموع، «تاریخ کاغذ در ایران» یک منبع غنی و مرجعی مناسب برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ اقتصادی، صنعتی و فرهنگی ایران است. ویلم فلور با دقتی موشکافانه، تاریخچه یکی از صنایع کهن و مهم ایران را مورد واکاوی قرار داده و افق‌های تازه‌ای را در این حوزه گشوده است.

بخش‌هایی از کتاب تاریخ کاغذ در ایران

در همان بازه زمانی مطالعات دیگری نیز در موضوع «تاریخ کاغذ در ایران» منتشر شده بود. با توجه به موضوع کاغذ، کتاب نه تنها شهرهای اصلی و مهم کاغذسازی معرفی شده اند بلکه اطلاعاتی نیز در خصوص تولیدات بومی و شیوه های تولید در هر یک از مناطق همچنین نوع کاغذ نیز فراهم آمده است. از آنجا که واردات کاغذ هندی و اروپایی فشار فزاینده ای بر تولید بومی وارد می‌کرد دولت ایران نیز از طریق معرفی فناوری‌های جدید تولید کاغذ اروپایی سعی در مقابله با این روند داشت. این فرایند در ابتدا با اعزام دانشجویان ایرانی به خارج از کشور برای فراگیری شیوه های جدید ساخت کاغذ آغاز شد، اما در پی عدم موفقیت آنها، دولت متعهد شد تا تجهیزات ضروری برای برپایی یک کارخانه کاغذسازی را خریداری کند. متأسفانه هیچ یک از این اقدامات نتیجه دلخواه را به دنبال نداشت و در نهایت دولت تمامی تلاش ها برای مدرنیته کردن صنعت کاغذسازی بومی را رها کرد.