مقالاتمقالات چاپ

صنعت چاپ در ایران

تاریخچه صنعت چاپ در ایران

برخی عصر ایلخانان را شروع صنعت چاپ در ایران می دانند اما بعضی دیگر این احتمال را می دهند که قبل از دیگران، یهودیان فارسی زبان به این فکر افتاده اند. در سال ۱۶۳۹ میلادی در لیدن هلند سه کتاب به خط و زبان فارسی چاپ شد که برای تبلیغ مسیحیت بود. ظاهرا این چاپخانه نخستین چاپخانه فارسی زبان در سراسر جهان بوده است. طبق مدارک در دسترس اولین کتاب چاپ ایران در سال ۱۶۳۸ توسط زبور داوود که یک کشیش بود به خط و زبان ارمنی در محله جلفای اصفهان به چاپ رسیده که دارای ۵۷۲ صفحه بوده است.

اما دوران تحول در حوزه چاپ و موارد چاپی مثل روزنامه و کتاب در دوره قاجار و از زمان ولایتعهدی عباس میرزا شروع گردید که همزمان با جنگ هایی بود که میان ایران و روسیه صورت گرفت. با حمایت عباس میرزا در سال ۱۲۳۳ قمری یک چاپخانه در شهر تبریز توسط آقا زین العابدین تبریزی تاسیس شد و نخستین کتاب فارسی در سال ۱۲۳۴ هجری قمری با عنوان فتح نامه اثر میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی که در مورد جنگ های میان ایران و روس بود، چاپ و منتشر گردید.

پس از ۷ سال از راه اندازی چاپخانه تبریز به دستور فتحعلی شاه میرزا زین العابدین به تهران رفت تا چاپخانه ای در آن شهر تاسیس نموده و به چاپ کتاب بپردازد. موضوع این کتاب ها معمولا دینی، تاریخی، ادبی، آموزش اصول بهداشتی و … بود.

بنا به دلایلی چاپ سنگی بعد از چاپ سربی رواج پیدا کرد. جعفرخان تبریزی در سال ۱۲۴۰ هجری قمری یک دستگاه چاپ سنگی را به تبریز آورد. اولین کتاب چاپی سنگی یک قرآن بود که در سال ۱۲۴۸ توسط میرزا اسدالله چاپ شد. پس از آن در شهرهای دیگر نیز چاپ سنگی گسترش یافت.

نوشته های مشابه

هشت سال قبل از اینکه دستگاه چاپ سنگی وارد ایران شود، چاپ سربی نیز انجام می گرفت ولی به دلیل اینکه سختی و هزینه زیادی داشت بعد از بکارگیری دستگاه چاپ سنگی، از آن استفاده نشد اما در زمان ناصرالدین شاه  قاجار پس از نیم قرن دوباره از چاپ سربی استفاده گردید.

با تاسیس مدرسه دارالفنون و نیاز به نشر کتب درسی، صنعت چاپ ایران تحت تاثیر قرار گرفت و موجب شد تا کارگاهی اختصاصی برای چاپ کتابهای دارالفنون در این مدرسه تاسیس گردد. این چاپخانه از سال ۱۲۶۸ تا ۱۳۰۰ برپا بود و حدود ۴۰ عنوان کتاب به چاپ رساند. همچنین یک چاپخانه دولتی در زمان ناصرالدین شاه راه اندازی گردید که روزنامه و کتاب چاپ می کرد.

یکی از عواملی که موجب افزایش گرایش مردم به خواندن مطالب اجتماعی و سیاسی گردید نهضت‌ مشروطه‌ در ایران‌ بود. این نهضت باعث شد تا تیراژ و عناوین روزنامه ها بالا رود و صنعت چاپ در ایران گسترش بیشتری پیدا کند.

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا